Vreemdelingen & Bijwoners is de eerste documentaire die stichting Sous les Arbres produceerde. De documentaire ging in 2011 in première.
Molukker Mathijs Souhoka is 2 jaar oud als hij vanuit Indonesië naar Nederland wordt verscheept. Hij, zijn familie en drieëntwintig andere gezinnen gaan wonen in de barakken van het voormalig Joodse doorvoerkamp Kamp Conrad in Rouveen (Staphorst). Tijdens de kampperiode (1954-1966) is er nauwelijks contact tussen de autochtone bevolking en de Molukkers. Twee culturen die elkaar niet begrijpen leven langs elkaar als schepen in de nacht. Ook wanneer een Moluks kind verongelukt onder een boerenkar, blijft het stil en ontstaat er geen toenadering vanuit de Rouveense gemeenschap.
Erkenning van zijn bestaan
Daar heeft Souhoka het 50 jaar later nog moeilijk mee. Samen met filmmaker/regisseur Geertjan Lassche gaat hij op zoek naar erkenning van zijn geschiedenis en van zijn bestaan. De confrontatie met de voormalige buren van het kamp schuwt hij hierin allerminst. In dialogen met de bevolking krijgt hij ook de keerzijde gepresenteerd. Ligt de onvrede ook niet voor een deel bij hemzelf?
Testament voor komende geslachten
Bij het zien van het resultaat, de documentaire Vreemdelingen & Bijwoners, is Souhoka tevreden en blij. “Ik ervaar het als een testament voor komende geslachten”, stelt hij. Kort na de première overlijdt hij onverwachts aan een inwendige bloeding.
De televisiepremière van Vreemdelingen & Bijwoners had plaats bij RTV Oost op 15 oktober 2011. In het voorjaar van 2012 won de documentaire zowel de juryprijs (in de categorie: Achtergrond) als de publieksprijs van De Tegel - een belangrijke journalistieke vakprijs. De prijs had betrekking op voor het (nieuws- en tv-) jaar 2011. Op 25 november 2012 was de documentaire op de landelijke televisie te zien, op NPO2 bij de EO in het programma HollandDoc.
Credits
release: 22 september 2011
lengte: 51 minuten
camera: Geertjan Lassche
regie: Geertjan Lassche
producent: stichting Sous les Arbres
fondsen: Provincie Overijssel, Historisch Centrum Overijssel, RTV Oost, EO
'Iedereen die aan het woord komt is schokkend eerlijk, het ongemak doet pijn, het verhaal gaat onder de huid zitten. En wat een prachtige beelden…' (juryrapport De Tegel 2011)